برنامه بنیاد ملی نخبگان برای «خیزش علمی دوباره» نخبگان و محققان

به گزارش حمیت نیوز(حمنا)؛ سعید خدایگان قائم مقام بنیاد ملی نخبگان، با اشاره به دیدار صدها نفر از نخبگان علمی، نفرات برتر المپیادها و آزمون ورودی دانشگاه‌ها با مقام معظم رهبری اظهار کرد: در ابتدا نیاز است تاکید کنم که جلسه دیدار نخبگان با رهبر معظم انقلاب از جنبه‌های مختلف اهمیت بالایی داشت؛ اینکه ایشان همواره نسبت به موضوع جوانان و بالاخص نخبگان دغدغه مند بوده اند و در حالی که گمانه زنی می‌شد، این جلسه در شرایط حساس کنونی کشور برگزار نشود اما با وجود حساسیت‌های موجود، شاهد برگزاری جلسه در زمان مقرر آن بودیم، حاوی این پیام روشن بود که موضوع نخبگان نزد مقام معظم رهبری چه جایگاه مهم و ویژه ای دارد و این مهم باعث می‌شود، احساس مسئولیت و تکلیف در امور نخبگان کشور بر دوش ما بیش از پیش باشد.

قائم مقام بنیاد ملی نخبگان تحلیلی از نکات کلیدی و راهبردی رهبری در جلسه مورد اشاره ارائه داد و افزود: بحثی که همواره رهبر معظم انقلاب به آن توجه دارند، احساس مفید بودن و اثرگذار بودن نخبگان در جامعه است. همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند برای حفظ نخبگان باید کشور از نخبه استفاده کند تا نخبه احساس کند وجودش در کشور اثرگذار است. ما مأموریت اصلی بنیاد ملی نخبگان را "امیدآفرینی" می‌دانیم. یعنی باید در فردی که شاخص‌های نخبگی از جمله بهره هوشی و … را دارد، با ایجاد فضای اثرگذاری و به کارگیری نخبگان در امور کشور، احساس مفید بودن را ایجاد کنیم تا نخبه امیدوار به ساختن کشور به دست خود نخبگان باشد.

خدایگان ضمن بیان این مطلب که حضرت آقا در این دیدار بر «خیزش جدید علمی» تاکید کردند، گفت: در دهه ۸۰ یک حرکت پربار علمی شکل گرفت ولی اواخر دهه ۹۰ این حرکت از شتاب افتاد و فروکش کرد که در راستای رشد جایگاه علمی جهانی کشور، نیاز است یک جهش علمی جدیدی با شتاب بالا در کشور ایجاد شود. نگاه ما در جهش علمی قبلی، بیشتر توجه به توسعه «لبه مرز علوم» بود و مقالات ارزشمندی در حوزه‌های مختلف مانند علوم پایه، فناوری نانو، فناوری بایو، فناوری و … در این راستا منتشر و باعث شد جایگاه قابل توجهی در جهان کسب کنیم. اما نقدی که به آن وارد شد این بود که اساتید و محققان و دانشمندان کشور، فعالیتشان مقاله محور شده و سوال مقاله محوریِ پژوهش و یا مساله محوریِ پژوهش، چالشی بود که موافقان و مخالفان خود را دارد و شاید یکی از دلایلی که شاهد کاهش شتاب جهش علمی در کشور بودیم، مواجهه با این چالش بود.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: موضوع کلیدی که وجود دارد این است که در پاسخ به این سوال که آیا پژوهش باید منجر به مقاله شود یا حل مساله، باید گفت، آن مقاله هم مهم و ناظر به حل مساله است اما نکته اساسی این است که گاهی مسائل مطرح شده در مقالات با محوریت مسائل کلان جهانی است و ممکن است حتی مربوط به مسائل آینده دنیا باشد و در حال حاضر مصداق عینی مشخصی از آن مساله حداقل در داخل کشور وجود نداشته باشد. از طرفی کشور ما در حال حاضر مسائل محلی، منطقه‌ای و اولویت دار خود را دارد که می‌توان با رویکرد حل مساله و استفاده از علوم نوین و فناوری‌های بدیع مثل علوم همگرا، هوش مصنوعی و … به صورت علمی آنها را حل کرد و نتایج آن را در مجامع علمی جهان مطرح نمود و بر این اساس یک "جهش علمی جدید مبتنی بر علوم و فناوری‌های کاربردی" را رقم زد. این اقدام باعث می‌شود از یک سو به یک جهش علمی دست یابیم و جایگاه علمی کشور را در دنیا با "جهاد علمی" نخبگان ارتقا دهیم و در عین حال، رویکردمان ناظر بر حل مسائل اولویت دار کشورمان باشد.

عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی شریف ضمن تاکید بر لزوم جلوگیری از، از دست رفتن جایگاه علمی ایران در منطقه، بیان کرد: به عنوان مثال کشور ترکیه از لحاظ شاخص‌های علمی، تعداد مقالات و استنادهای علمی در حال پیشی گرفتن از ایران است. به همین جهت باید فضاسازی مناسبی برای رشد نخبگان و محققان وجود داشته باشد و نقش بنیاد و معاونت این است که فضای پژوهش کاربردی و پژوهش مساله محور را ایجاد کند.

قائم مقام بنیاد ملی نخبگان حل مسائل معیشتی جامعه نخبگانی را یکی از مسائل کلانی عنوان کرد که در دستور کار بنیاد قرار دارد و در ادامه گفت: رهبری سال گذشته شفاف فرمودند نخبگان از دستگاه‌های اجرایی و مدیریت کشور دو انتظار ایجاد اشتغال و همچنین ایجاد فضایی برای ادامه تحقیقات خود دارند. ما در همین راستا تدوین برنامه‌های مختلفی را دنبال می‌کنیم و طرح‌هایی نیز از قبل اجرا می شده که باید اصلاحاتی در آن صورت گیرد؛ به عنوان مثال طرح جذب دانش آموختگان برتر به عنوان عضو هیأت علمی در دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و مؤسسات عالی کشور و همینطور جذب نخبگان در شرکت‌های دانش بنیان برای اینکه منشأ کارآفرینی باشند از جمله طرح‌هایی است که باید بر روی آن توجهی ویژه داشت.

وی ادامه داد: انشالله در تسریع فرآیند جذب نخبگان در دستگاه های اجرایی، تمامی دستگاه های مرتبط با این طرح یعنی سازمان برنامه و بودجه، سازمان اداری استخدامی، وزارتخانه ها ما را یاری کنند. نکته کلیدی که رهبری در دیدار چند روز اخیر خود بر آن تاکید کردند این بود که بروکراسی و دیوان‌سالاری نباید بر سر راه نخبگان مانع ایجاد کند و این خود یک سم مهلک برای نخبگان است.