مشارکت شهروندان در عصر رسانه‌های نوین

حمیّت نیوز(حمنا)  به نقل از همشهری؛ زندگی شهرنشینی و فرهنگ وابسته به آن در روزگار جدید از زوایای مختلفی مورد توجه مردم و شهروندان قرار دارد و در کلانشهرهایی چون تهران، افراد بسیار بیشتر از کسانی که در روستاها ساکن هستند، در معرض تصمیم و کنش ذهنی قرار می‌گیرند. روح و روان اشخاص شهرنشین که هر روزه در برابر ارتباطات روزمره با آدم‌ها و وقایع گوناگون قرار می‌گیرد، بسیار تحریک‌پذیر و پرتنش است. ذهن شهروندان کلانشهرها، هر لحظه در حال تصمیم‌گیری است. اتفاقات متنوعی در فعالیت‌های روزانه شهروندان کلانشهرها، وجود دارد که در ظاهر شاید مهم نباشد اما تأمل برانگیز وv مهم است.
شهروندان شهرهای بزرگ و کلانشهرها، در هنگام عبور از خیابان‌ها، رانندگی، ارتباطات کاری، دوستانه و عاطفی با دیگران، هر لحظه در حال تنظیم کنش و  واکنش‌های‌شان هستند؛ بنابراین بسیار بیشتر از دیگر شهرنشینان و روستانشینان در معرض تحریک و مبارزه با هنجارها و ناهنجارها در  خود قرار می‌گیرند. آنچه که موجب می‌شود، یک نفر در موقعیتی خاص (مثلاً در هنگامی که کسی به او در هنگام عبور از پیاده‌رو تنه زده و کنترل او را به هم زده است) تصمیم خاصی بگیرد، از فرهنگ و تربیت ویژه‌ای که از آن برخاسته است، نشأت می‌گیرد؛ بنابراین لزوم اهمیت فرهنگ و حتی خرده‌فرهنگی که سازنده خلقیات، عادات و روحیات انسانی است، بیش از پیش احساس می‌شود. واکنش‌های شهروندان به مسائل روزمره در زندگی شهرنشینی بسیار مهم است. گاه این واکنش‌ها سبب فاجعه‌ای می‌شود و گاه اثرش تنها بر روح و روان فرد دیده می‌شود. عوارض اجتماعی که واکنش‌های توده آدم‌ها در سیستم پیچیده و گاه نابسامان زندگی شهری، برجای می‌گذارد، سبب زیان‌های عمده مالی، روحی و روانی است. احترام به شهروندان و رعایت حقوق شهروندی ازجمله وظایف شهروندان و تعریف دقیق و اصول رفتار شهروندی در مواجهه با اتفاقات روزمره زندگی شهروندان از وظایف مدیریت شهری در حوزه فرهنگی و اجتماعی است. عصر قدرت‌نمایی ماشین و خستگی دنیای دیجیتال، احتیاج به بخش‌های مختلف و گوناگونی دارد که ازجمله آن، بخش اقتصادی است که با ماهیتی متفاوت، روح انسان‌ها را آرامش داده و عرصه رقابت اقتصادی را نیز برنامه‌ریزی و مدیریت کند؛ به همین دلیل محصولات فرهنگی و صنایع فرهنگی و استارت‌آپ‌های فعال در این حوزه اقتصادی، توجه خاصی به صنایع فرهنگی داشته و تلاش می‌کنند تا در رده اول برنامه‌ریزی‌های اقتصادی کشورهای در حال توسعه قرار بگیرند. مشاغل خانگی و ظرفیت تولید و توزیع محصولات خلاق فرهنگی و صنایع فرهنگی و محصولات چند رسانه‌ای، در زمره فعالیت‌های مهم در بخش اقتصاد فرهنگ قرار می‌گیرد و ازجمله مشکلات مربوط به ارائه این خدمات می‌توان به کمبود فضای معرفی و شناساندن ظرفیت‌های شهروندان در این حوزه‌ها اشاره کرد.
در روزگاری که با تمام پیشرفت‌های همه جانبه به‌وجود آمده، همچنان برخی از رفتارهای به ظاهر معمولی مانند بوق‌زدن‌های از سر عصبانیت در ترافیک یا آمد و شد شهری، یک رفتار ناهنجار و عصبی می‌تواند فراگیرشده و همچون یک ویروس واگیردار به دیگران سرایت کرده و آنها را نیز وادار به بوق زدن کند. نتیجه آن هم، تولید آلودگی صوتی و ایجاد آسیب‌های عصبی در تمامی شهروندانی است که در معرض شنیدن صدای بوق قرار می‌گیرند. بر این اساس، آموزش‌های شهروندی و فرهنگسازی، ضرورت خود را بیشتر به نمایش می‌گذارد. بهره جستن از ظرفیت‌های فرهنگ، هنر و رسانه در اماکن فرهنگی و محیط های تفریحی و آموزشی هم دارای نقش مثبتی است و بر ضرورت گفتمان می‌افزاید. شاید در گفتمان با کارشناسان مسائل اجتماعی و روانشناسان، علما، صاحب‌نظران و مردم عادی، زمینه‌ها و دلایل بروز این رفتارهای نابهنجار بررسی شود، اما نیاز به واکاوی و دقت نظر بیشتری در زمینه مدیریت فرهنگی و اجتماعی شهری دارد. هر چند رسانه‌های نوظهور و نوین امروزی به بیان معضلات پرداخته اند، اما بهره جستن از شیوه‌های پیشگیری از آن با الهام از آموزه‌های دینی و فرهنگی و تأثیر خانواده‌ها، نهادهای شهری و تربیتی به بررسی بیشتری نیاز دارد و می‌تواند کاستی‌هایی که در زمینه تعامل و همکاری بین سازمان‌های تربیتی و فعالیت‌های فرهنگی و نهادهای شهری وجود دارد، مورد تحلیل ارزیابی و بهره‌وری بیشتری قرار گیرد. در چند سال اخیر، به‌دلیل مشکلات متعددی ازجمله آسیب‌شناسی موش‌ها در شهر، فرهنگ مترو، مدیریت پسماند شهری، وندالیسم، شهروند و ابنیه تاریخی در شهر، خانواده شهروند، کودکان و آموزش‌های شهروندی، محله‌گرایی در مدیریت فرهنگ شهروندی نهادهای مذهبی و فرهنگ شهری و ضرورت وجود فضاهای فرهنگی و تفریحی برای شهروندان از ضروریاتی بوده که باید با دقت بیشتری مورد توجه قرار گیرد اما کمبود فضای کتابخانه‌های عمومی با خدمات نوین کتابخانه‌ای مبتنی بر رشد شهرنشینی و تعداد شهروندان نیز در میان معضلات مطرح شده از اهمیت خاصی برخوردار است که در کنار بالا بردن سطح سواد رسانه شهروندان با رشد بسیار سریع رسانه‌های نوظهور، بر اهمیت موضوع ترسیم و تبلیغ و آگا‌ه‌سازی شهروندان مؤثر خواهد بود. فضاهای فرهنگی عمومی مانند‌ کتابخانه‌های عمومی که دارای خدماتی برای تمام شهروندان هستند، می‌توانند به‌عنوان یکی از مهم‌ترین و مؤثرترین فضاهای آموزشی، فرهنگی و اجتماعی در محله‌ها، شهرها و کلانشهرها، نقش‌آفرینی کنند و به رشد فکری و فرهنگی شهروندان در کنار فعالان اقتصاد، فرهنگ، هنر و تولیدکنندگان صنایع فرهنگی، محصولات فرهنگی و رسانه‌ای خانگی یا دانش بنیان کمک کنند.